Openbare Bestuur

Hoofdstuk 1 De wereld van het openbaar bestuur

1.1 Het complexe bestuur

Openbaar bestuur gaat om beslissingen en activiteiten die het lot van vele mensen ingrijpend beÐ"Їnvloeden. (Studenten, jongeren, werknemers etc) Het doen en nalaten van het openbaar bestuur is van invloed op onze gezondheid, ons gevoel van veiligheid, en onze welvaart, onze opvoeding, en onze ontspanning.

Goed bestuur (organisatorisch handelen) is niet alleen afhankelijk van verstandige politieke en bestuurlijke keuzes, maar ook van professioneel opererende en soepel samenwerkende organisaties. Iedere instantie heeft haar eigen verantwoordelijkheden, werkwijze en belangen, en die lopen onderling niet altijd parallel.

Organisatorische problemen vb gebrek aan kwalitatief hoogwaardig personeel.

Bestuur is richting geven, is een koers bepalen, is beslissen en is regelen. De activiteiten of werkzaamheid van de richting geven, van de koers bepalen, van leiden en regelen, maar ook van beleid vormen en beleid uitvoeren noemen wij besturen.

De organen en personen die deze bestuursactiviteiten verrichten, noemen wij bestuur.

Bestuurskunde= hoe leidt men en hoe richt men openbare dienst het best in.

De bestuurskunde is de enige wetenschap die zich geheel toelegt op de studie van het openbaar bestuur in al zijn verschijningsvormen. De bestuurskunde plaats het openbaar bestuur in het centrum van de aandacht.

1.2 Het veelvormige bestuur

Wie het openbaar bestuur wil leren kennen, moet rekening houden met een aantal problemen:

1. de variÐ"«teit aan organisaties(vele organisaties)

De wereld van het openbaar bestuur is een wereld van organisaties. Bestuurders en ambtenaren maken deel uit van organisaties met eigen namen, kantoren, budgetten, taken, procedures en eigenaardigheden. (Bestuurders en ambtenaren maken allemaal deel van het openbaar bestuur maar hun dagelijkse werkzaamheden en werkomgeving zijn sterk verschillend)

2. de verscheidenheid van activiteiten(overal in de maatschappij actief)

Er is geen enkel facet van het leven te vinden waar het openbaar bestuur niet direct of indirect invloed op uitoefent. Het openbaar bestuur wil sommige zaken stimuleren of beschermen, het wil ander verbieden, en weer andere aan regels binden. Het openbaar bestuur verschaft geld en eist geld op, het verspreidt en verbergt informatie, het bestrijdt geweld maar gebruikt het zelf soms ook. Het is niet eenvoudig patronen te ontdekken in deze uiteenlopende en schijnbaar tegenstrijdige activiteiten.

3. verschillende niveaus van bestuur(op verschillende schaalniveaus georganiseerd)

Lokaal(gemeente) regionaal(politie) provinciaal(provincies) nationaal(regering en departementen), Europees(de organen van de Europese unie), internationaal(verenigde naties, de NAVO)

De organisatie van het openbaar bestuur in Nederland wordt vaak aangeduid met de term gedecentraliseerde eenheidsstaat. Eenheidsstaat suggereert een uniform bestuursstelsel met een duidelijk primaat(voorrang/oppergezag) van de landelijke overheid; gedecentraliseerd duidt erop dat gemeenten en provincies een belangrijke stem in het kapittel(medezeggenschap) hebben.

4. vage grenzen(moeilijk af te bakenen)

Welk personen en organisaties wel of niet tot het openbaar bestuur behoren, is niet altijd zonder meer duidelijk.

Openbaarbestuur:

Ð'* Geheel van organisaties en activiteiten die zijn gericht op de besturing van de maatschappij.

Ð'* overheid en staat

Ð'* Openbaar bestuur gaat om beslissingen en activiteiten die het lot van vele mensen ingrijpend beÐ"Їnvloeden

Ð'* Besturing van de maatschappij: besturing komt van sturen= richting geven, een koers uitzetten, daarbij gaat het vooral om het tot stand brengen en uitvoeren van beslissingen. Door deze beslissingen geven bestuurders aan wat zij in de maatschappij willen bewerkstelligen(uitvoeren), wat er van de leden van de maatschappij verwacht wordt en welke inspanningen gepleegd zullen worden om de gewenste resultaten te bereiken.

De beslissingen van het openbaar bestuur hebben een bindend karakter voor alle leden van de samenleving op een bepaald grondgebied, dit betekent dat de naleving ervan kan worden afgedwongen, in laatste instantie zelfs met geweld.

Overheidsorganisaties bestaan uit een politieke leiding en ambtenaren. De politieke leiding van de overheid omvat gezagsdragers(iem bekleed met overheidsgezag, hoge autoriteit) die voor hen functioneren direct of indirect verantwoording schuldig zijn aan democratisch gekozen vertegenwoordigende organen. Ambtenaren zijn benoemde functionarissen die ondergeschikt zijn aan de politieke leiding. Zij dienen de politieke leiding bij te staan en uitvoering te geven aan politieke beslissingen. Naast overheidsorganisaties zijn er ook particuliere organisaties (vakbonden, ziekenhuizen schoolbesturen=maatschappelijke functies)

Look page 23, 24

Maatschappelijke middenveld= duidt de positie aan die particuliere instellingen in het maatschappelijk bestel innemen. Zij vormen tezamen een veld van organisaties dat zich tussen de overheid en de individuele leden van de samenleving bevindt.

Het Maatschappelijke middenveld(voor zover deze publieke taken verricht) en de overheid vormen twee belangrijke krachten binnen de publieke sector.

1.3 Het ambivalente bestuur

1.3.1 Democratie: de responsieve overheid

responsiviteit, participatie

In de democratie wordt uitgegaan van het beginsel van de volkssoevereiniteit. Volgens dat beginsel regeren politici, en bestuurders en overheidsorganen in naam van het volk. Politici en gekozen bestuurders ontlenen hun macht, via verkiezingen, aan de burgers. Het systeem van verkiezingen bevordert derhalve de responsiviteit van het openbaar bestuur. Het democratisch gehalte(controle op macht en openheid voor publieke participatie) van het openbaar bestuur wordt niet alleen bepaald door de electorale politiek. In een breder visie op democratie en responsiviteit is het niet voldoende dat bestuurlijke elites zich periodiek rekenschap geven van maatschappelijk