Organizational Culture-In Turkish

ЦrgÑŒt kÑŒltÑŒrÑŒ ile ilgili Ð*alэюmalarэn 1970'li yэllarda baÑŽladэрэ ve 1980'lerde ise aрэrlэk kazandэрэ gцrÑŒlmektedir . Bunun sebeplerinden ilki, цrgÑŒtte Ð*eÑŽitli kÑŒltÑŒrlerden gelen insanlarэn oluÑŽturduklarэ alt kÑŒltÑŒrlerin birbirleri ÑŒzerinde kurmak istedikleri iktidar mÑŒcadelelerinden kaynaklanan olumsuz Ð*atэюma ortamэnэ engellemek iÐ*in bir ÑŒst kÑŒltÑŒrÑŒn tanэmlanmasэna ihtiyaÐ* duyulmasэdэr. Bцylece цrgÑŒte gelen Ð*alэюanlar kapэdan iÐ*eri girerken dэюarэdan getirdikleri kendi kÑŒltÑŒrel kimlik ve deÑ€erlerini tэpkэ paltolarэnэ askэya asar gibi dэюarэda bэrakacaklar ve iÑŽ цnlÑŒklerini giyer gibi цrgÑŒtÑŒn ÑŒst kÑŒltÑŒrel kimliÑ€ini takэnacaklardэr.

Эkincisi, 1970'li yэllardan itibaren Japonya'nэn, yцnetim ve iÑŽletmecilik alanэnda Amerika'nэn ÑŒstÑŒnlьрьnÑŒ kэrmaya baÑŽlamasэdэr. BilindiÑ€i ÑŒzere, 1960'lэ ve 1970'li yэllar arasэ Amerika'nэn dÑŒnya ekonomisinde yцnetim ve iÑŽletmecilik alnэnda ÑŒstÑŒnlьрьnÑŒn tartэюmasэz kabul edildiÑ€i bir dцnem olma цzelliÑ€i taюэmaktadэr. Oysaki II. DÑŒnya Savaюэnэn hemen arkasэndan Japon iÑŽletmelerinin birÐ*ok alanda Amerikan iÑŽletmelerinin цnÑŒne geÐ*mesi ve ÑŒlkelerini ekonomik bir sÑŒper gÑŒÐ* olmaya doÑ€ru gцtÑŒrmeleri birÐ*ok araÑŽtэrmacэyэ bunun nedeni ile ilgilenmeye yцneltmiÑŽtir (Morgan, 1998). Bu ilgi цrgÑŒt kÑŒltÑŒrÑŒ ile ilgili bir takэm kavramlarэn geliÑŽmesini saÑ€lamэюtэr.

Bu Ð*alэюma iki bцlÑŒmden oluÑŽmaktadэr. Birinci bцlÑŒm ЦrgÑŒt KÑŒltÑŒrÑŒ kavramэnэ atomize ederek baÑŽta цrgÑŒt ,ardэnda kÑŒltÑŒr kavramlarэnэ iÑŽleyecek adэndan ise bir bÑŒtÑŒn olarak ЦrgÑŒt KÑŒltÑŒrÑŒnÑŒ irdeleyecektir. Эkinci bцlÑŒm ise ЦrgÑŒt KÑŒltÑŒrÑŒnÑŒn temel unsurlarэ olanVarsayэmlar,deÑ€erler, Normlar ve diÑ€er unsurlarэn tek tek ele alэnэp incelenmesinden oluÑŽmaktadэr.

BЭRЭNCЭ BЦLЬM:ЦRGЬT KЬLTЬRЬ

Цrgьt:

ЦrgÑŒtÑŒn deÑ€iÑŽik tanэmlarэ yapэlmэюtэr. Barnard (1994), "цrgÑŒtÑŒ, iki veya daha fazla bireyin bilinÐ*li olarak koordine edilmiÑŽ etkinliklerinin veya gÑŒÐ*lerinin bir sistemi" olarak tanэmlamэю ve bir цrgÑŒtÑŒn, ortak bir amacэ baÑŽarmak iÐ*in aksiyona katkэda bulunmaya gцnÑŒllÑŒ, birbirleriyle iletiÑŽime girebilen bireyler olduÑ€unda ortaya Ð*эktэрэnэ цne sÑŒrmьюtÑŒr. Schein (1970) цrgÑŒtÑŒ; "iÑŽ ve iÑŽ bцlÑŒmÑŒ yapэlarak, bir otorite ve sorumluluk hiyerarÑŽisi iÐ*inde, ortak amaÐ* ya da amacэn gerÐ*ekleÑŽtirilmesi iÐ*in bir araya gelen insanlarэn, gerÐ*ekleÑŽtirdikleri faaliyetlerinin ussal eÑŽgÑŒdÑŒmÑŒ", Etzoni (1964) "belirli amaÐ*lara ulaÑŽmak iÐ*in kurulmuÑŽ toplumsal birimler", Marc ve Simon (1958) ise, "ÑŒyeleri arasэnda iliÑŽkiden oluÑŽan toplumsal bir yapэ" olarak tanэmlamэюlardэr. GeniÑŽ anlamэyla цrgÑŒt; belirli amaÐ*lar doÑ€rultusunda kiÑŽilerin Ð*abalarэnэn eÑŽgÑŒdÑŒmlendiÑ€i bir yцnetim iÑŽlevi; amaÐ*, insan, teknoloji boyutlarэnэn etkileÑŽtiÑ€i bir sistem; kiÑŽiliÑ€ini belirleyen ve kendine цzgÑŒ bir kÑŒltÑŒrÑŒ olan; iÑŽleri, mevkileri, Ð*alэюanlarэ ve aralarэndaki yetki ve iletiÑŽim iliÑŽkilerini gцsteren bir yapэdэr.

KÑŒltÑŒr:

KÑŒltÑŒr kavramэ birÐ*ok bilimsel araÑŽtэrma disiplini ya da uygulama alanэnda kullanэla gelmektedir. Bu Ð*ok alanlэlэk kÑŒltÑŒre pek Ð*ok farklэ yaklaюэmэ ve farklэ kÑŒltÑŒr tanэmlarэnэ da beraberinde getirmektedir. Dolayэsэyla biyoloji, sosyoloji,tarih, antropoloji, gÑŒzel sanatlar,felsefe vb. konularda ele alэnan kÑŒltÑŒr kavramэnэ tek bir tanэmla belirlemek olanaksэz hale gelmektedir.

Genel olarak bir Ð*ok tanэmdan ortak biÐ*imde Ð*эkarэlabilecek tanэma gцre kÑŒltÑŒr, insanlarэn dÑŒnyaya bakэю aÐ*эsэnэ, olaylarэ ve bireyleri algэlama biÐ*imlerini belirlemektedir ve aynэ topluluÑ€a ait bireylerce paylaюэlan, bir nesilden diÑ€erine geÐ*en tutum, davranэю,deÑ€erlendirme, inanÐ* ve yaÑŽam biÐ*imlerini yorumlamayэ saÑ€layan bir olgu olarak tanэmlanabilir.

Bireyleri bir takэm amaÐ*lar etrafэnda biraraya getiren iÑŽletme organizasyonlarэ da toplumda birer alt kÑŒltÑŒrel alan oluÑŽtururlar. Organizasyonlarэn sahip olduÑ€u kÑŒltÑŒr, bir ÑŒst evren olarak ulusal kÑŒltÑŒrden црeler taюэr, onunla etkileÑŽim halindedir ancak kendine цzgÑŒ bir deÑ€erler ve semboller sistemine de sahiptir.

KÑŒltÑŒrel yapэlar insanlarэn yaÑŽam sÑŒresi ile sэnэrlэ deÑ€ildir. Bu sebeple zaman temelinde de bir kÑŒltÑŒr ayrэmэna gidilmelidir. Burada ÑŒÐ* tÑŒr kÑŒltÑŒrden sцz edilebilir; postfigurative(sonradan bellenen), atalardan alэnan, tarih boyunca yerleÑŽmiÑŽ, yaÑŽam boyunca yavaÑŽ yavaÑŽ црrenilen kÑŒltÑŒr, cofigurative (birlikte-eÑŽzamanlэ oluÑŽan) toplum ÑŒyelerinin Ð*aÑ€daÑŽlarэ ile birlikte geliÑŽtirip црrendikleri kÑŒltÑŒr, prefigurative(цnceden oluÑŽan) bireyin yaÑŽamэn sonraki evrelerinde црrendiÑ€i kÑŒltÑŒrdÑŒr. GцrÑŒldьрь gibi kÑŒltÑŒr kavramэnэn tanэmlarэ ele alэndэрэ zaman mutlaka bir kollektivizimden bahsedilmelidir. ЦrgÑŒtlerde de bu tip bir yapэ olduÑ€undan dolayэ цrgÑŒt kÑŒltÑŒrÑŒnden bahsedilmektedir.

ЦRGЬT KЬLTЬRЬ

Эnsanlar iÐ*inde yaÑŽadэklarэ kÑŒltÑŒr tarafэndan mutlaka etkilenirler. ЦrneÑ€in, orta sэnэf bir ailede bÑŒyÑŒyen bir insan o aileye uygun deÑ€erleri, inanÐ*larэ ve beklenen hareketleri црrenecektir. Bunun aynэsэ цrgÑŒtlerde yer alanlar iÐ*in de geÐ*erlidir. 3M Pepsi, Wal-Mart veya baÑŽka bir, kÑŒltÑŒrÑŒ iyi yapэlandэrэlmэю firmada Ð*alэюan bir kiÑŽi, bu цrgÑŒtten beklenen davranэюlar inanÐ*lar ve deÑ€erleri