Veiled Sentiments

Inleiding

In augustus 2004 brengen Ayaan Hirsi-Ali (voormalig lid van de Tweede Kamer) en wijlen Theo van Gogh (regisseur) de film Submission uit. In de film worden de lichamen vertoond van moslim-vrouwen die zijn mishandeld door hun familieleden wegens onzedelijk gedrag. Een naakte vrouw in een doorzichtige sluier klaagt bij Allah over het geweld tegen vrouwen.

Op de lichamen zijn een aantal omstreden, vrouwonvriendelijke teksten uit de Koran geschreven. Een daarvan is deze:

“4.34. Mannen zijn voogden over de vrouwen omdat Allah de enen boven de anderen heeft doen uitmunten en omdat zij van hun rijkdommen besteden. Deugdzame vrouwen zijn dus zij, die gehoorzaam zijn en heimelijk bewaren, hetgeen Allah onder haar hoede heeft gesteld. En degenen, van wie gij ongehoorzaamheid vreest, wijst haar terecht en laat haar in haar bedden alleen en tuchtigt haar. Als zij u dan daarna gehoorzamen, zoekt geen weg tegen haar. Waarlijk, Allah is Verheven, Groot.”

Veel mensen zijn het niet eens met de volgens hun onderdrukking van vrouwen in de moslimse cultuur. De Amerikaans - Arabische antropologe Lila Abu-Lughod bestudeerde eind jaren вЂ?70 de moslimse bedoeÐ"Їenen in de westerse woestijn van Egypte. Dit deed zij met het doel om de gewoontes en gebruiken van deze stammen te begrijpen en te onderzoeken. Ze werd opgenomen in de stam genaamd Awlad ’Ali. Ondanks het niet in eerste instantie haar focus was tijdens haar onderzoek, werd al snel duidelijk dat het discours een zeer belangrijke rol speelt in deze stam.

Een discours kan gezien worden als een soort vertoog waarbij een bepaalde groep spreekt op een bepaald niveau. Het is een soort vakjargon, een manier van communiceren met de groep waarbij bepaalde emoties worden geuit. Abu-Lughod noemt het ook wel poÐ"«zie. Ze onderscheidde twee soorten discoursen; het poÐ"«tische discours en het discours van het alledaagse leven. Dit brengt ons bij de vraag van dit essay; Op welke manier hangt het poÐ"«tische discours samen met het discours van het alledaagse sociale leven van de Awlad вЂ?Ali? Om dit te begrijpen moeten we eerst dieper ingaan op de verhoudingen tussen man en vrouw en de eer- en discretiecode bespreken. Daarna worden de twee discoursen beschreven en eindig ik met de samenhang en de conclusie.

Mannen en de eercode

Mannen van de Awlad �Ali zijn de dominante leiders. Vrouwen, kinderen en ouderen worden gezien worden als aanhankelijk. In deze samenleving worden jongens vanaf het begin meer gewaardeerd dan meisjes. Respect en autoriteit verdienen mannen alleen als ze strikt en trouw zijn aan de regels van hun stam.

Zoals Abu-Lughod beschrijft in de tekst verdienen mannen hun eer en respect door zelfverzekerdheid, geen angst laten zien, trots en zelfcontrole. Deze kenmerken dragen bij aan de eercode. Abu-Lughod noemt dit the code of honor. Van mannen wordt vereist dat ze in publieke en privÐ"© omstandigheden altijd streng zijn. Een man mag nooit zijn emoties laten zien. Ook wordt van ze verwacht dat ze hun aanhankelijken beschermen. Als ze dit niet doen of niet kunnen, verliezen zij hun eer. Mannen mogen hun vrouwen slaan als zij niet gehoorzamen en laten nooit publieke affectie zien. Als deze code niet wordt gevolgd verliest de man zijn respect. Je zou de houding van deze mannen kunnen koppelen aan het stoÐ"Їcisme, de mannen van Awlad ’Ali zijn onverstoorbaar gelijkmoedig.

2

Vrouwen en de discretiecode

De vrouwen, in tegenstelling tot de mannen, verdienen hun respect op een totaal andere manier. Er wordt wel van ze verwacht dat ze stoÐ"Їsch zijn, maar in plaats van zelfverzekerdheid en sterkte, volgen zij de regels van hasham om eer te verdienen. Hasham houdt in dat vrouwen die deze code volgen extreem bescheiden en genereus moeten zijn. Vrouwen mogen niet hun kwetsbaarheid laten zien en zeker niet hun verlangens. Ook moeten zij zich onthouden van publieke affectie. Abu-Lughod refereert hiernaar als the code of modesty. Waar de mannen hun trots kennen in de eercode kennen vrouwen dit voornamelijk in deze discretiecode.

Een vrouw wordt opgevoed met de gedachte dat als zij zich sluiert zij puur en bescheiden is en dat zij zich zo beschermd tegen de buiten wereld die kwaadheid en verleiding kan brengen.

Een gesluierde vrouw is onaangeraakt en ongezien waardoor zij zichzelf willig maakt omdat ze een eervolle reputatie heeft als iemand die niet in de (seksuele) verleiding is gevallen.

Vrouwen worden als ondergeschikt gezien omdat menstruatie en seksualiteit (beide smerig volgens de bedoeÐ"Їenen) gekoppeld wordt aan hun geslacht. Met dit model worden vrouwen gecategoriseerd als minderwaardig en ongelijk. Deze ongelijkheid heeft niet zozeer te maken met belediging, maar het is meer iets wat gedogen wordt door hun geloof.

Vrouwen van een stam worden voor slons uitgemaakt als ze hun gezicht niet bedekken in het bijzijn van mannen of als zij zich kleden in kleding wat hun rondingen accentueert.

De twee codes zorgen ervoor dat mannen een pad volgen van zelfcontrole om naar eer te streven en vrouwen het pad van bescheidenheid.

Volgens Abu-Lughod test de eercode “echte mannen” en test de discretiecode diegene die tekort schieten aan de mannelijkheid maar nog wel hun waarde willen behouden.

Alledaags discours & PoÐ"«tisch discours

Wat uit de vorige paragraaf blijkt, is dat in het alledaagse sociale leven het niet gebruikelijk is om alle emoties te tonen. Dit geldt voor mannen, maar zeker ook voor vrouwen. Bepaalde gevoelens horen niet bij de eer- en discretiecode. De emoties die in het alledaagse leven wel worden geaccepteerd zijn onder andere vijandigheid, verbittering, trots en woede.

Een reden hiervoor is dat mensen sterk en onkwetsbaar willen overkomen bij hun publiek. Dit zou ontstaan kunnen zijn uit het feit dat zwakheid in publieke omgeving staat voor zwakheid naar het kwade. Dit zou een ramp zijn in een cultuur waar bescherming tegen het kwaad hoog in het vaandel staat.

Een man die zijn emoties laat zien verliest zijn eer, omdat hij op dat moment afwijkt van de eercode. Een vrouw die niet bescheiden is en zichzelf niet sluiert, wijkt af van de discretiecode. Deze manier van communicatie en jezelf presenteren volgens deze regels noemen we het alledaagse discours van de Awlad �Ali.

De emoties die niet worden getolereerd in het alledaagse leven zijn gevoelens als bedroefdheid, zelf-medelijden,